Uchwała Nr VIk/XIX/248/2012 Rady Miasta Wejherowa z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie przyjęcia "Sprawozdania z działalności Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku" oraz "Sprawozdania z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku"

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr VIk/XIX/248/2012  
Rady Miasta Wejherowa  
z dnia 26 czerwca 2012 r. 

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku

Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity z 2007 r. Dz. U. Nr 70, poz. 473 z późniejszymi zmianami) oraz uchwalonym przez Radę Miasta „Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 rok”, ze środków finansowych uzyskanych z tytułu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w 2011 r., zrealizowano zadania zawarte w w/w Programie. W 2011 r. uzyskano dochód w wysokości 1 266 249,00 zł . Na realizację zadań zawartych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 r. wydatkowano kwotę 886 952,08 zł, co stanowi 72,33 % planu. 

Głównymi celami Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 r. były: 

1. promocja zdrowego trybu życia i wzmocnienie czynników chroniących dzieci i młodzież przed uzależnieniami poprzez organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz organizację programów profilaktycznych skierowanych do dzieci, młodzieży, rodziców, nauczycieli i pedagogów szkolnych, 

2. pomoc w zakresie przeciwdziałania narastającym problemom związanym z przemocą w szkole i rodzinie poprzez rozwój profesjonalnych form pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym i innymi uzależnieniami, 

3. wspomaganie organizacji świadczących usługi w zakresie pomocy, terapii dla osób uzależnionych i współuzależnionych, dorosłych dzieci alkoholików oraz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, zwiększenie dostępności usług terapeutycznych dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin, 

4. zwrócenie uwagi na nieprawidłowości w zakresie sprzedaży alkoholu – szkolenia sprzedawców alkoholu i kontrola w tym zakresie, 

5. tworzenie lokalnych koalicji i systemów działań profilaktycznych zmniejszających zagrożenie problemem uzależnień. 

AD. 1 Wobec istniejących zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku główną uwagę skupiono na ochronie dzieci i młodzieży przed tymi zagrożeniami. Ochrona powyższa polegała przede wszystkim na profilaktyce I - rzędowej (tzn. działaniach skierowanych do dzieci i młodzieży jako grupy najbardziej zagrożonej uzależnieniami, polegających na promocji zdrowego trybu życia i wzmocnieniu czynników chroniących dzieci i młodzież przed nałogami) poprzez organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży i wskazaniu alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. 

Powyższy cel realizowany był poprzez: 

a) Zajęcia pozalekcyjne z programem profilaktycznym realizowane w szkołach oraz na obiektach sportowych, świetlice środowiskowe i opiekuńczo-wychowawcze.

           W 2011 r. na podstawie Porozumienia zawartego z Miejskim Zespołem Obsługi Placówek Oświatowych dotyczącego wydatkowania środków i realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizowano zajęcia pozalekcyjne z programem profilaktycznym we wszystkich szkołach samorządowych miasta Wejherowa oraz opłacono wejścia dzieci i młodzieży na krytą pływalnię. Zrealizowano 155 godzin zajęć pozalekcyjnych na kortach tenisowych, w których udział wzięło 30 uczniów wejherowskich szkół. Klub Sportowy „Tytani” zrealizował zajęcia pozalekcyjne w piłce ręcznej dla 17 uczestników, a Kaszubskie Towarzystwo Sportowo – Kulturalne zrealizowało zajęcia sportowo – rekreacyjne w dyscyplinie kick – boxingu dla 30 uczniów. 

Opłacono koszt prowadzenia dwóch świetlic środowiskowych w Zespole Szkół nr 1 oraz jednej świetlicy w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2. Opieką zostały objęte dzieci i młodzież z rodzin niewydolnych wychowawczo, ubogich oraz z problemami w nauce. 

Wszystkie zajęcia cieszyły się dużym zainteresowaniem uczniów i stanowiły dodatkową ofertę edukacyjną oraz ciekawą propozycję spędzania wolnego czasu po zajęciach szkolnych. 

Wszyscy uczniowie uczestniczący w zajęciach w świetlicach otrzymali promocję do następnych klas. Mieli też możliwość zjedzenia posiłku. Zajęcia w świetlicach prowadzone były przez doświadczonych pedagogów, którzy realizowali program profilaktyczno - dydaktyczny. 

Na podstawie Porozumienia zawartego z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej dotyczącego wydatkowania środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku dofinansowano funkcjonowanie świetlicy opiekuńczo - wychowawczej z siedzibą w budynku parafii p.w. Chrystusa Króla w Wejherowie. Do świetlicy uczęszczały dzieci w wieku 3-5 lat oraz dzieci w wieku 6-12 lat. W trakcie pobytu w świetlicy, rodzice podejmowali działania aktywizujące mające na celu poprawę sytuacji rodziny i jej usamodzielnienie. Rodzice dzieci korzystali z dodatkowej formy pomocy edukacyjnej tj. szkoły dla rodziców prowadzonej przez pracowników Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Dzieci w wieku 6-12 lat korzystały z różnych form zabaw edukacyjnych i pomocy w odrobieniu lekcji. Wszystkie dzieci miały zapewniony jeden posiłek dziennie. Do świetlicy uczęszczało w 2011 roku 78 dzieci. Opieką nad dziećmi zajmowali się wykwalifikowani pedagodzy. 

Na podstawie umowy dotacyjnej Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim prowadziło świetlicę opiekuńczą dla dzieci. Ze świetlicy korzystało dziennie 36 dzieci. 

b) Akcja Lato 2011

Niezmiernie istotnym zadaniem w zakresie profilaktyki jest organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży w okresie wakacji letnich. W 2011 r. w ramach „Akcji Lato 2011” zorganizowano wypoczynek letni dzieci i młodzieży z terenu Wejherowa  p.n. „Wakacje bez uzależnień” w formie półkolonii, obozów, biwaków oraz zawodów sportowych. Organizatorami wypoczynku letniego dzieci i młodzieży, podczas którego zostały przeprowadzone programy z zakresu profilaktyki przeciwalkoholowej, były podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego na terenie miasta Wejherowa: 

1. Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej – „Harcerska Akcja Lato 2011” - 70 uczestników, 

2. Związek Harcerstwa Polskiego – Kolonia Zuchowa, obóz harcerski – 74 uczestników, 

3. Zgromadzenie Sióstr Albertynek – półkolonie, wycieczka – 30 uczestników, 

4. Caritas – wycieczka - 67 uczestników, 

5. Wejherowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej – zawody sportowe – 60 uczestników, 

6. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - półkolonie - 130 uczestników, 

7. UKS „Ósemka” – obóz sportowy – 35 uczestników. 

8. WKS Gryf – obóz sportowy – 30 uczestników, 

9. UKS „Szóstka” – obóz sportowy - 22 uczestników, 

10. Stowarzyszenie „SHOTOKAN” – obóz sportowy – 25 uczestników. 

Ogółem z Akcji Lato skorzystało 543 uczestników. 

c) P rogramy profilaktyczno – terapeutyczne realizowane w szkołach

W 2011 r. Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na zlecenie Gminy Miasta Wejherowa zrealizował w szkołach samorządowych miasta Wejherowa dwa programy profilaktyczno - terapeutyczne pt.: 

- Profilaktyka w szkołach – program dla młodzieży Miasta Wejherowa. 

- Program edukacyjno – terapeutyczny dla młodzieży i dorosłych Miasta Wejherowa. 

Powyższe programy mieściły się w ramach tzw. profilaktyki I - rzędowej, której celem jest zmniejszenie ryzykownych zachowań. Były tym samym adresowane do wszystkich dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych mających wpływ na ich zachowania oraz profilaktyki II - rzędowej kierowanej do grup o podwyższonym ryzyku wystąpienia zachowań ryzykownych. 

Programy profilaktyczno - terapeutyczne w szkołach przeprowadzone były zgodnie z ustalonym harmonogramem. W ramach wyżej wymienionych programów odbywały się zajęcia warsztatowe w klasach i spotkania indywidualne prowadzone przez wykwalifikowanych terapeutów z Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wyboru określonych form pracy dokonywali pedagodzy szkolni zgodnie z przedstawioną ofertą. Miało to na celu uwzględnianie specyficznych problemów i potrzeb szkół. 

Program „Profilaktyka w szkołach – program dla młodzieży miasta Wejherowa” skierowany do dzieci i młodzieży miasta Wejherowa miał na celu: 

1. zwiększenie wiedzy na temat nałogów, 

2. zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem           w grupie, 

3. ograniczenia powstania zachowań ryzykownych wśród dzieci i młodzieży. 

Wyżej wymieniony program miał formę dyżurów pełnionych przez psychologa terapeutę w danej szkole . W ramach godzin dyżuru psychologa terapeuty w szkole odbywały się zajęcia warsztatowe w klasach. 

Najczęściej wybierane formy zajęć warsztatowych miały na celu zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem w grupie. Realizowane tematy zajęć warsztatowych to: 

- zwiększenie wiedzy n/t nałogowego funkcjonowania oraz promocji zdrowego stylu życia, 

- zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem w grupie. 

Łącznie 50 klas (1250 osób). 

Łączna liczba godzin przeznaczonych na bezpośrednią pracę z młodzieżą w szkołach wynosiła 199. 

„Program edukacyjno - terapeutyczny dla młodzieży i dorosłych Miasta Wejherowa” był skierowany do nauczycieli, pedagogów i rodziców oraz młodzieży. Miał na celu zwiększenie skuteczności oddziaływań realizowanych zadań bezpośrednio z zespołem klasowym. Wyboru form pracy na bieżący rok szkolny dokonano w oparciu o doświadczenia w realizacji zadania z lat ubiegłych proponując nowe formy realizacji. Pedagodzy szkolni dokonywali wyboru zajęć z prezentowanej oferty dostosowując je do potrzeb swojej placówki. 

W ramach programu przeprowadzono następujące formy działań: 

- Terapia indywidualna i rodzinna (w sprawach problemów wychowawczych oraz przemocy) - 76 godz. 

- Wykłady dla rodziców „Kryzysy rozwojowe w życiu dziecka” - 8 godz. 

- Terapia indywidualna z młodzieżą - 44 godz. 

- Programy realizowane w szkołach samorządowych spotkały się z dużym zainteresowaniem. 

d) W ramach działań promujących zdrowy tryb życia oraz zapobiegających patologiom wśród młodzieży szkolnej, Gmina Miasta Wejherowa przystąpiła do Kampanii Społecznej „Zachowaj Trzeźwy Umysł", w ramach której zakupiono pakiet materiałów profilaktyczno - edukacyjnych, które zostały przekazane do wszystkich szkół samorządowych Wejherowa. Sfinansowano wystawienie 14 spektakli profilaktycznych dla dzieci i młodzieży z wejherowskich szkół gimnazjalnych i podstawowych, zakupiono materiały o charakterze dydaktycznym w ramach projektu wakacyjnego organizowanego przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną pn. Wakacje bez przemocy i używek”, zakupiono materiały dydaktyczne do świetlicy opiekuńczo – wychowawczej prowadzonej przez Zgromadzenie Sióstr Albertynek. 

e) Zgodnie z Porozumieniem dotyczącym wydatkowania środków Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2011 roku przeznaczonych na zajęcia pozaszkolne i pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży, dokonano zakupu pomocy naukowych, materiałów niezbędnych do realizacji programów profilaktycznych realizowanych w szkołach (np. piłki na zajęcia wychowania fizycznego, radiomagnetofon, oświetlenie sceniczne na potrzeby kółka teatralnego itd.), a także artykułów spożywczych (suchy prowiant) dla dzieci uczęszczających do świetlic szkolnych oraz świetlicy prowadzonej przez MOPS. 

AD. 2

W ramach rozwoju profesjonalnych form pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym i innymi uzależnieniami oraz pomocy w zakresie przeciwdziałania narastającym problemom związanym z przemocą w szkole i rodzinie terapeuci z Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych udzielali na terenie Ośrodka pomocy w zakresie terapii indywidualnej i rodzinnej dotyczącej problemów wychowawczych oraz przemocy w liczbie 120 godzin. 

Wyżej wymienione formy działalności odbywały się w ramach programów wymienionych w punkcie Ad. 1 c. 

W ramach organizacji profesjonalnych form pomocy dzieciom mającym trudności w nauce Stowarzyszenie Trampolina realizowało zadanie pn. „Zajęcia psychoedukacyjne rozwijające umiejętności społeczne dzieci z nasilonymi trudnościami w nauce”. 

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych współpracowała z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. 

AD. 3

W zakresie zwiększenia dostępności usług terapeutycznych dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ściśle współpracowała z Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wspierając i propagując jego działalność. 

W celu zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin Stowarzyszenie Gmin Powiatu Wejherowskiego Na Rzecz Wspólnego Rozwiązywania Problemów Alkoholowych „Zdrowa Rodzina – Zdrowa Gmina”, jako podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego, otrzymało dotację na realizację zadania publicznego p.n. „Zapewnienie dostępności leczenia uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia na terenie Miasta Wejherowa w roku 2011” obejmującego realizację - przez Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – bezpłatnych porad terapeutycznych w zakresie diagnozy i terapii dotyczących uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu dla mieszkańców miasta Wejherowa. 

Ogółem w 2011 r. w Ośrodku zarejestrowano 297 pacjentów uzależnionych i 257 członków rodzin z problemem alkoholowym, tj. współuzależnionych, osób z syndromem DDA, w tym 50 osób z problemem przemocy domowej. Wśród powyższej liczby 6 osób to młodzież z rodzin alkoholowych. Udzielono łącznie 11.339 porad terapeutycznych w formie spotkania indywidualnego z terapeutą lub udziału w grupowej sesji terapeutycznej. 

Ponadto Polskie Towarzystwo Pomocy Telefonicznej świadczyło pomoc osobom uzależnionym poprzez realizację zadania pn. „Udzielanie pomocy przez Telefon Zaufania - Anonimowy Przyjaciel i Internet”. 

Zgodnie z ustawą z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi na terenie Gminy Miasta Wejherowa działa Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W 2011 roku Komisja liczyła 13 członków. W ramach Komisji działa Zespół ds. Lecznictwa oraz Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zespół ds. Lecznictwa, który liczy 5 osób, zajmuje się osobami uzależnionymi i współuzależnionymi, które zgłoszone są do leczenia. Rozpatruje wnioski, przeprowadza rozmowy z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi motywując do podjęcia leczenia dobrowolnego oraz w uzasadnionych przypadkach kieruje sprawy do sądu. 

Pomocą osobom dotkniętym problemem alkoholowym i ich rodzinom zajmował się również   Punkt Konsultacyjny mieszczący się w Wejherowie przy ul. Wałowej 5a, prowadzony przez Sekretarza Zespołu ds. Lecznictwa. Zadaniem Punktu Konsultacyjnego jest udzielanie informacji i kierowanie osób z problemem alkoholowym do profesjonalnych placówek zajmujących się terapią osób uzależnionych i współuzależnionych. Osoby uzależnione bądź współuzależnione kierowane są do Zespołu ds. Lecznictwa Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, który zleca przeprowadzenie wywiadów środowiskowych, a w przypadkach koniecznych przeprowadzenie badania i wydanie opinii psychologicznych i psychiatrycznych przez biegłych lekarza psychiatrę oraz psychologa sądowego. W ramach procedury poddania osoby uzależnionej obowiązkowemu leczeniu odwykowemu Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poniosła koszty postępowania sądowego (27 spraw).  

W ciągu roku Punkt Konsultacyjny ściśle współpracował z Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie udzielania informacji 
i motywowania osób zainteresowanych podjęciem leczenia. 

W składzie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są między innymi: psycholog – certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień, kurator sądowy, policjant, dyrektor MOPS-u. 

W zakresie wspierania działalności organizacji pozarządowych oraz zakładów opieki zdrowotnej, realizujących zadania z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, poza udzielaniem dotacji, Urząd Miejski w Wejherowie nieodpłatnie udostępniał w 2011 roku pomieszczenia Stowarzyszeniu Przyjaciół Rodziny - świetlica ,,Nasz Dom” przy ulicy Dworcowej 12. 

AD. 4

Cel - zwrócenie uwagi na nieprawidłowości w zakresie sprzedaży alkoholu, szkolenia sprzedawców alkoholu i kontrola w tym zakresie – realizowany był w głównej mierze przez Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Członkowie Zespołu przeprowadzali wizje lokalne w punktach sprzedaży napojów alkoholowych i opiniowali wnioski o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. 

Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydał 88 postanowień opiniujących wnioski na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (54 - handel detaliczny, 27 – gastronomia, 7 postanowień jednorazowych). 

W ramach Kampanii Społecznej „Zachowaj Trzeźwy Umysł” zakupiono materiały szkoleniowe dla sprzedawców napojów alkoholowych. 

AD. 5

W ramach tworzenia lokalnych koalicji i systemów działań profilaktycznych zmniejszających zagrożenie problemem uzależnień Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ściśle współpracowała z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Policją, Strażą Miejską, pedagogami szkolnymi, Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, oraz innymi organizacjami zajmującymi się pomocą dzieciom i młodzieży.