UCHWAŁA Nr VIk/XXIX/349/2013 RADY MIASTA WEJHEROWA z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie przyjęcia protestu dotyczącego wycinki drzew w ulicy 12-go Marca w Wejherowie

Załącznik do Uchwały Nr VIk/XXIX/349/2013  
Rady Miasta Wejherowa  
z dnia 5 lutego 2013 r. 

PROTEST

Rada Miasta Wejherowa wyraża kategoryczny sprzeciw wobec zamiarów Starosty Wejherowskiego i Zarządu Drogowego dla Powiatu Puckiego i Wejherowskiego w zakresie wycinki 50 drzew, o wartości historycznej i zabytkowej, rosnących w ulicy 12-go Marca w Wejherowie, związanej z zadaniem inwestycyjnym: „  Przebudowa układu drogowego drogi powiatowej Nr 1487G - ul.12-go Marca na odcinku za przejazdem kolejowym poprzez skrzyżowanie ulicy 12-go Marca z ulicą Myśliwską i do skrzyżowania z ulicą Torową w Wejherowie KM 0+225-0+558 długości 333 m”.

Wycinkę 50 drzew uważamy za akt barbarzyństwa na żywej przyrodzie naszego miasta, za działanie nieprzemyślane i niepotrzebne (1). Istnieją ponadto poważne wątpliwości natury formalnej dotyczące planowanej wycinki drzew (2). Jesteśmy zdania, że jest to działanie szkodliwe dla mieszkańców Wejherowa, gdyż degraduje przestrzeń publiczną, niszczy przyrodę, krajobraz i otocznie, w której mieszkają (3).

Apelujemy do Pana Starosty o zaniechanie planowanej wycinki drzew! Oczekujemy działań, które są korzystne dla mieszkańców i poprzedzone szerokimi, rzeczywistymi konsultacjami społecznymi, w tym z władzami miasta Wejherowa. 

Wyrażamy nadzieję na zrozumienie i poszanowanie ze strony Starosty Wejherowskiego kulturowych, historycznych i społecznych wartości wiążących się z istnieniem i zachowaniem zabytkowej alei lipowej w ulicy 12-go Marca. 

Szczegółowe uzasadnienie:

(1) Projektanci, działający na zlecenie Starosty Wejherowskiego i Zarządu Drogowego dla Powiatu Puckiego i Wejherowskiego, tłumaczą konieczność wycięcia wszystkich drzew - koniecznością poprawy stanu bezpieczeństwa, głównie poprawy widoczności przy wyjazdach z posesji domków jednorodzinnych. Jednak jak się okazuje projektanci przed przystąpieniem do projektowania nie wykonali stosownych analiz dot. istniejącego stanu bezpieczeństwa na drodze - nie mieli więc właściwego rozeznania jaka jest wielkość problemu i czy rzeczywiście wymaga on tak bezwzględnych posunięć, jakim jest wycięcie 50 starych, okazałych drzew lipowych. Z danych jakie posiadamy z ostatnich dwóch lat wynika, że na ulicy 12-go Marca nie było żadnego zdarzenia drogowego zaistniałego w wyniku złej widoczności przy wyjazdach z posesji. Należy w tym miejscu nadmienić, iż wzdłuż ulicy 12-go Marca istnieje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz jeden obiekt handlowy – cukiernia. Po stronie północnej ulicy znajduje się osiem posesji, każda z nich posiada funkcjonujący wyjazd na ulicę 12-go Marca. Po stronie południowej większość działek posiada dojazd z ulicy Sikorskiego. Mimo tego projektanci przewidzieli dla kilku takich działek dodatkowe nowe, szerokie zjazdy z ulicy 12-go Marca – wycinając kolejne drzewa. A zatem skala rzekomego problemu bezpieczeństwa dotyczy jedynie około dziesięciu zjazdów, które biorąc pod uwagę rodzaj zabudowy jaki obsługują - zabudowa mieszkalna jednorodzinna, są użytkowane w niewielkim stopniu, co powoduje, że planowana wycinka nie ma właściwego uzasadnienia w odniesieniu do strat jakie spowoduje. 

Zamiar wycinki takiej ilości drzew nie uwzględnia poszanowania lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego oraz wartości środowiska naturalnego. Nie przeprowadzono stosownych analiz stanu istniejącego, nie uwzględniono historycznego charakteru ulicy i wartości alei okazałych drzew. Nie podjęto wysiłku zaproponowania alternatywnych rozwiązań projektowych lub oszacowania proporcji strat i korzyści proponowanych rozwiązań. W sytuacji gdy przebudowa obejmuje przestrzeń zorganizowaną, nie można pominąć istniejących jej elementów, a raczej należałoby w jak największym stopniu dążyć do zachowania jej wartościowych fragmentów, szukając takich rozwiązań, które w maksymalnym stopniu łączyłyby w sobie poprawność komunikacyjną i poszanowanie istniejącej struktury przestrzennej. 

Korzyści jakie przyniosłaby planowana przebudowa omawianego fragmentu ulicy 12-go Marca są niewspółmiernie małe w stosunku do nieodwracalnych strat jakie spowodują. 

(2) Przedmiotowe drzewa stanowią zabytkową aleję lipową ukształtowaną przy historycznej drodze wjazdowej do Wejherowa. Droga ta stanowi także  fragment szlaku pielgrzymkowego do Kalwarii Wejherowskiej (szlak pielgrzymi z Gdańska - Oliwy, od którego pochodzi nazwa kaplicy kalwaryjnej położonej przy ul. 12-go Marca - Brama Oliwska). Zachowany do dziś starodrzew współtworzy zabytkowy, chroniony prawem układ urbanistyczno - krajobrazowy miasta Wejherowa wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego pod numerem 957, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z dn. 26.02.1979 r., zmienioną decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dn. 04.10.2011 r. Ulica 12-go Marca na całej swej długości znajduje się w granicach wpisu do rejestru zabytków, przy czym część znajduje się na obszarze zabytku - układu urbanistyczno - krajobrazowego miasta Wejherowa, a część w otoczeniu tegoż zabytku.  

Oprócz oczywistej wartości historycznej i zabytkowej, proponowana do usunięcia aleja lipowa posiada również walory przestrzenne i krajobrazowe, a także przyrodnicze. Wycinka takiej ilości drzew, na których znajdują się również chronione gatunki porostów, spowoduje bezpowrotną utratę walorów kulturowych, krajobrazowych i przyrodniczych tego fragmentu zabytkowego miasta Wejherowa.  

Zgodnie ze stanowiskiem Narodowego Instytutu Dziedzictwa Oddział Terenowy w Gdańsku wyrażonym w piśmie z dnia 28.12.2012 r.: " Projekt usunięcia zdrowego, zadbanego drzewostanu w tak ważnym historycznie i eksponowanym miejscu stoi w sprzeczności z zapisami MPZP chroniącymi układ przestrzenny tej okolicy, zuboży wartości zabytkowe dwóch zespołów zabytkowych: zespołu urbanistyczno-krajobrazowego miasta Wejherowa, którego częścią jest przedmiotowa ulica alejowa (...) w efekcie obniży walory miasta jako atrakcji turystycznej - tak cenne ze względu na lokalny interes społeczny", "(...) zmiany poczynione w krajobrazie kulturowym miasta, dodatkowo na styku dwóch cennych zabytkowych zespołów przestrzenno-krajobrazowych, czyli miasta Wejherowa i Kalwarii Wejherowskiej, na obszarze wpisanym do rejestru zabytków jako strefa ochrony konserwatorskiej otocznia zespołu zabytkowego w ocenie opiniodawcy jest działaniem sprzecznym z interesem społecznym oraz z konserwatorskimi zasadami kształtowania ładu przestrzennego obszarów chronionych. Znacząco obniża walory kulturowe, krajobrazowe degradując jego ekspozycję zmniejsza tym samym jego atrakcyjność ."  

Ponadto na tym terenie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Wejherowa (przyjęty uchwałą Nr IIIk/XXXV/379/2001 Rady Miasta Wejherowa z dnia 18 grudnia 2001 r., Dz. Urz. Woj. Pom. z 28 lutego 2002 r. Nr 13 poz. 267). Teren inwestycji znajduje się na obszarze jednostki terytorialnej T10. W karcie terenu, w części: FORMY UŻYTKOWANIA, pkt T10.3. dopuszcza się możliwość wprowadzania funkcji niemieszkalnych (...) pod następującymi warunkami: (...)  

- niepowodowania zmian w charakterze otoczenia,  

- niepogarszania estetyki otoczenia.  

Zapis ten chroni w planie miejscowym układ przestrzenny i charakter tej jednostki. Warunki zawarte w tym zapisie dotyczą więc także zmian w charakterze otoczenia, które zaszłyby w wyniku usunięcia 50 drzew w ramach projektu przebudowy drogi. Usunięcie około połowy alei lipowej przyczyniłoby się niewątpliwie do pogorszenia estetyki otoczenia. Ponadto w punkcie: PARAMETRY ZABUDOWY, T10.5. "Ustala się zachowanie istniejącej struktury układu przestrzennego (...)" - co w równym stopniu dotyczy powstawania nowych elementów w układzie, jak i usuwania istniejących. W planie wskazuje się jednoznacznie na zachowanie istniejącej struktury układu przestrzennego.  

Dodatkowo zwracamy uwagę na fakt, ze zastosowanie procedury ustawy z dnia  10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U.z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zmianami) do uzyskania pozwolenia na budowę w sytuacji, gdy inwestycja nie wykracza poza istniejący pas drogowy i poza własność gruntową Inwestora (za wyjątkiem fragmentu skrzyżowania z ulicą Torową, gdzie właścicielem działki nr 75 obr.14 jest Gmina Miasta Wejherowa) jest w naszym odczuciu daleko idącym nadużyciem prawa. 

(3) Ulica 12-go Marca jest historycznie osadzonym w przestrzeni ciągiem komunikacyjnym,  historycznym traktem miejskim, który stanowił podstawę układu komunikacyjnego założonego w połowie XVII wieku miasta Wejherowa. Przez wiele lat ulica 12-go Marca była jedynym wjazdem do miasta. Obecnie oprócz funkcji komunikacyjnych stanowi cenną dla miasta wartość kulturową jako element jego pierwszych historycznych założeń urbanistycznych. Niewątpliwym urokiem oraz elementem podkreślającym jej historyczną wartość jest wytyczająca przebieg drogi stara aleja lipowa, która przez pokolenia silnie wpisała się w cały układ przestrzenny, nadając mu niepowtarzalny klimat i urok. Miasto świadome znaczenia wartości starych drzew starało chronić je i zachować w jak najlepszym stanie. Do momentu przejęcia zarządu drogą przez Powiat Wejherowo drzewa te były poddawane regularnym zabiegom pielęgnacyjnym (m.in. dwa razy do roku wykonywano cięcia sanitarne), utrzymującym je we właściwej dla ich wieku kondycji. 

Walory kulturowo-historyczne naszego miasta są jednym z największych atutów 
Wejherowa, decydujących o jakości życia mieszkańców. Od wielu lat w mieście konsekwentnie realizowana jest polityka mająca na celu rewitalizację przestrzeni publicznej zwłaszcza w zakresie obszarów historycznych. Mamy na tym polu wiele osiągnięć, zdobyliśmy wiele nagród i wyróżnień - można wskazać tu m.in. rewitalizację ulicy Wałowej, Kalwarii Wejherowskiej, parku miejskiego. Miasto nieustannie czyni starania w pozyskiwaniu nowych funduszy na prace rewitalizacyjne, wspiera inicjatywy samodzielnych Inwestorów, jak np. renowacja Klasztoru o.o. Franciszkanów i budowa domu pielgrzyma. Działania te mają na celu poprawę jakości życia w mieście oraz zwiększenie jego atrakcyjności dla odwiedzających nas turystów. 

W tym kontekście przebudowa drogi zakładająca wycięcie wszystkich drzew starej alei lipowej, stanowiącej nierozerwalną całość z historycznym XVII-wiecznym  układem urbanistycznym jest działaniem ze wszech miar nagannym i wymagającym kategorycznego sprzeciwu ze strony Rady Miasta Wejherowa będącej reprezentacją mieszkańców Wejherowa. Działanie takie spowodowałoby całkowitą i nieodwracalną dewastację ładu przestrzennego, wartości kulturowo-historycznych i stanu środowiska naturalnego. Pozbawiłyby ją niepowtarzalnego klimatu, jaki przez setki lat wpisywał się w ustrój miasta, zamieniając ją w asfaltową pustynię.