Uchwała Nr VIk/XXXIII/400/2013 Rady Miasta Wejherowa z dnia 25 czerwca 2013 r. w sprawie przyjęcia ?Sprawozdania z działalności Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku? oraz ?Sprawozdania z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku"

Załącznik Nr 2  do Uchwały Nr VIk/XXXIII/400/2013
Rady Miasta Wejherowa
z dnia 25 czerwca 2013 r.

Sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku

Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity z 2012 r. poz. 1356 z póżn. zm.) oraz uchwalonym przez Radę Miasta „Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2012 rok” ze środków finansowych uzyskanych z tytułu opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w 2012 r. zrealizowano zadania zawarte w w/w Programie. W 2012 r. na zadania z zakresu przeciwdziałania alkoholizmowi i innym patologiom społecznym przeznaczono kwotę w wysokości 1 065 000,00 zł. Na realizację zadań zawartych w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 r. wydatkowano kwotę 999 238,05 zł co stanowi 93,83 % planu.

Głównymi celami Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 r. były:

1. promocja zdrowego trybu życia i wzmocnienie czynników chroniących dzieci i młodzież przed uzależnieniami poprzez organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz organizację programów profilaktycznych skierowanych do dzieci, młodzieży, rodziców, nauczycieli i pedagogów szkolnych,

2. pomoc w zakresie przeciwdziałania narastającym problemom związanym z przemocą w szkole i rodzinie poprzez rozwój profesjonalnych form pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym i innymi uzależnieniami,

3. wspomaganie organizacji świadczących usługi w zakresie pomocy, terapii dla osób uzależnionych i współuzależnionych, dorosłych dzieci alkoholików oraz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, zwiększenie dostępności usług terapeutycznych dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin,

4. zwrócenie uwagi na nieprawidłowości w zakresie sprzedaży alkoholu – szkolenia sprzedawców alkoholu i kontrola w tym zakresie,

5. tworzenie lokalnych koalicji i systemów działań profilaktycznych zmniejszających zagrożenie problemem uzależnień.

AD. 1 Wobec istniejących zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w roku 2012 główną uwagę skupiono na ochronie dzieci i młodzieży przed tymi zagrożeniami. Ochrona powyższa polegała przede wszystkim na profilaktyce I - rzędowej (tzn. działaniach skierowanych do dzieci i młodzieży jako grupy najbardziej zagrożonej uzależnieniami, polegających na promocji zdrowego trybu życia i wzmocnieniu czynników chroniących dzieci i młodzież przed nałogami) poprzez organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży i wskazaniu alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu.

Powyższy cel realizowany był poprzez:

a) Zajęcia pozalekcyjne z programem profilaktycznym realizowane w szkołach oraz na obiektach sportowych, świetlice środowiskowe i opiekuńczo-wychowawcze.

W 2012 r. na podstawie Porozumienia zawartego z Miejskim Zespołem Obsługi Placówek Oświatowych dotyczącego wydatkowania środków i realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizowano zajęcia pozalekcyjne z programem profilaktycznym we wszystkich szkołach samorządowych miasta Wejherowa oraz opłacono wejścia dzieci i młodzieży na krytą pływalnię i lodowisko. Zrealizowano 155 godzin zajęć pozalekcyjnych na kortach tenisowych, w których udział wzięło 30 uczniów wejherowskich szkół. Klub Sportowy „Tytani” zrealizował zajęcia pozalekcyjne w piłce ręcznej dla 17 uczestników, Kaszubskie Towarzystwo Sportowo – Kulturalne i Klub Sportowy „Maximus” zrealizowały sportowo – rekreacyjne zajęcia pozalekcyjne w dyscyplinie kick – boxingu dla 59 uczniów a UKS „Szóstka” zorganizował sportowo – rekreacyjne zajęcia pozalekcyjne w piłce nożnej dla 40 uczniów.

Opłacono koszt prowadzenia dwóch świetlic środowiskowych w Zespole Szkół nr 1  oraz jednej świetlicy w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2. Opieką zostały objęte dzieci i młodzież z rodzin niewydolnych wychowawczo, ubogich oraz z problemami w nauce.

Wszystkie zajęcia cieszyły się dużym zainteresowaniem uczniów i stanowiły dodatkową ofertę edukacyjną oraz ciekawą propozycję spędzania wolnego czasu po zajęciach szkolnych.

Wszyscy uczniowie uczestniczący w zajęciach w świetlicach otrzymali promocję do następnych klas. Mieli też możliwość zjedzenia posiłku. Zajęcia w świetlicach prowadzone były przez doświadczonych pedagogów, którzy realizowali program profilaktyczno - dydaktyczny.

Na podstawie Porozumienia zawartego z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej dotyczącego wydatkowania środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku dofinansowano funkcjonowanie dwóch świetlic opiekuńczo – wychowawczych: z siedzibą w budynku Sióstr Albertynek przy ulicy Kopernika 16 w Wejherowie (świetlica nr 1) oraz z siedzibą w budynku parafii p.w. Chrystusa Króla przy ulicy Narutowicza 2  w Wejherowie (świetlica nr 2). Do świetlicy nr 1  uczęszczało 30 dzieci w wieku szkolnym zamieszkałych na terenie Wejherowa. Do świetlicy nr 2  uczęszczało 15 dzieci w wieku szkolnym. Dzieci korzystały z różnych form zabaw edukacyjnych i pomocy w odrobieniu lekcji, co przełożyło się na lepsze wyniki w nauce oraz promocję do następnej klasy. Dzieci uczestniczyły również w wycieczkach krajoznawczych, tematycznych oraz wyjazdach do kina. W czasie całorocznej pracy świetlice realizowały systematycznie programy profilaktyczne, których celem była promocja zdrowego stylu życia i ochrona dziecka przed podejmowaniem działań ryzykownych mogących wpływać demoralizująco i wyniszczająco na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Wszystkie dzieci miały zapewniony jeden posiłek dziennie. Opieką nad dziećmi zajmowali się wykwalifikowani pedagodzy.

b) Akcja Zima i Lato 2012

Niezmiernie istotnym zadaniem w zakresie profilaktyki jest organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży w okresie wakacji letnich. W 2012 r. w ramach „Akcji Zima – ferie bez uzależnień” zorganizowano wypoczynek zimowy dzieci i młodzieży z terenu Wejherowa p.n. „Wakacje bez uzależnień” w formie półkolonii, obozów, biwaków oraz zawodów sportowych. Organizatorami wypoczynku zimowego dzieci i młodzieży, podczas którego zostały przeprowadzone programy z zakresu profilaktyki przeciwalkoholowej, były podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego na terenie miasta Wejherowa:

- ZHR – obóz – 70 uczestników,

- UKS „Szóstka” – półkolonie – 88 uczestników.

W 2012 r. w ramach „Akcji Lato 2012 – wakacje bez uzależnień” zorganizowano wypoczynek letni dzieci i młodzieży z terenu Wejherowa p.n. „Wakacje bez uzależnień” w formie półkolonii, obozów, biwaków oraz zawodów sportowych. Organizatorami wypoczynku letniego dzieci i młodzieży, podczas którego zostały przeprowadzone programy z zakresu profilaktyki przeciwalkoholowej, były podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego na terenie miasta Wejherowa:

- Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej – „Harcerska Akcja Lato 2012” - 102 uczestników,

- Związek Harcerstwa Polskiego – półkolonie, obóz harcerski – 100 uczestników,

- Zgromadzenie Sióstr Albertynek – wycieczka – 30 uczestników,

- Caritas – wycieczka, półkolonie - 58 uczestników,

- Wejherowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej – zawody sportowe – 60 uczestników,

- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - półkolonie - 63 uczestników,

- Wejherowska Akademia Piłki Nożnej „Błękitni” – półkolonie – 30 uczestników.

- Karate Klub – półkolonie – 50 uczestników,

- Stowarzyszenie Rodzicielstwa Zastępczego „Nasze Gniazdo” – kolonie - 40 uczestników,

- Klub Sportowy „Tytani” – półkolonie – 20 uczestników,

- Akcja Katolicka p.w. św. Leona – półkolonie – 63 uczestników.

Ogółem z Akcji Zima i Lato 2012 skorzystało 774 uczestników.

c) programy profilaktyczno – terapeutyczne realizowane w szkołach

W 2012 r. Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na zlecenie Gminy Miasta Wejherowa zrealizował w szkołach samorządowych miasta Wejherowa dwa programy profilaktyczno - terapeutyczne pt.:

Profilaktyka w szkołach – program dla młodzieży Miasta Wejherowa.

Program edukacyjno – terapeutyczny dla młodzieży i dorosłych Miasta Wejherowa.

Powyższe programy mieściły się w ramach tzw. profilaktyki I - rzędowej, której celem jest zmniejszenie ryzykownych zachowań. Były tym samym adresowane do wszystkich dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych mających wpływ na ich zachowania oraz profilaktyki II stopnia kierowanej do grup o podwyższonym ryzyku wystąpienia zachowań ryzykownych.Programy profilaktyczno - terapeutyczne w szkołach przeprowadzone były, zgodnie z ustalonym harmonogramem. W ramach wyżej wymienionych programów odbywały się zajęcia warsztatowe w klasach i spotkania indywidualne prowadzone przez wykwalifikowanych terapeutów z Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wyboru określonych form pracy dokonywali pedagodzy szkolni, zgodnie z przedstawioną ofertą. Miało to na celu uwzględnianie specyficznych problemów i potrzeb szkół.

Program „Profilaktyka w szkołach – program dla młodzieży miasta Wejherowa” skierowany do dzieci i młodzieży miasta Wejherowa miał na celu:

- zwiększenie wiedzy na temat nałogów,

- zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem w grupie,

- ograniczenia powstania zachowań ryzykownych wśród dzieci i młodzieży.

Wyżej wymieniony program miał formę dyżurów pełnionych przez psychologa terapeutę w danej szkole. W ramach godzin dyżuru psychologa terapeuty w szkole odbywały się zajęcia warsztatowe w klasach. Najczęściej wybierane formy zajęć warsztatowych miały na celu zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem w grupie. Realizowane tematy zajęć warsztatowych to:

- zwiększenie wiedzy n/t nałogowego funkcjonowania oraz promocji zdrowego stylu życia,

- zwiększenie umiejętności psychologicznych dzieci i młodzieży związanych z funkcjonowaniem w grupie.

Łączna liczba godzin przeznaczonych na bezpośrednią pracę z młodzieżą w szkołach wynosiła 199.

„Program edukacyjno - terapeutyczny dla młodzieży i dorosłych Miasta Wejherowa” był skierowany do nauczycieli, pedagogów i rodziców oraz młodzieży. Miał na celu zwiększenie skuteczności oddziaływań realizowanych zadań bezpośrednio z zespołem klasowym. Wyboru form pracy na bieżący rok szkolny dokonano w oparciu o doświadczenia w realizacji zadania z lat ubiegłych proponując nowe formy realizacji. Pedagodzy szkolni dokonywali wyboru zajęć z prezentowanej oferty dostosowując je do potrzeb swojej placówki. W ramach programu przeprowadzono następujące formy działań:

- Terapia indywidualna i rodzinna (w sprawach problemów wychowawczych oraz przemocy) - 73 godz.

- Zajęcia warsztatowe dla rodziców „Kocham moje dziecko i rozumiem” -56 godz.

- Wykłady dla rodziców „Kryzysy rozwojowe w życiu dziecka” - 8  godz.

- Terapia indywidualna z psychotraumatologiem - 53 godz.

Programy realizowane w szkołach samorządowych spotkały się z dużym zainteresowaniem.

d) W ramach działań promujących zdrowy tryb życia oraz zapobiegających patologiom wśród młodzieży szkolnej sfinansowano wystawienie siedmiu spektakli profilaktycznych dla dzieci i młodzieży z wejherowskich szkół gimnazjalnych i podstawowych, zakupiono materiały o charakterze dydaktycznym w ramach projektu wakacyjnego organizowanego przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną pn. „Ferie zimowe w bibliotece bez używek”, zakupiono piłki dla uczestników turnieju letniego organizowanego przez Wejherowską Akademię Piłki Nożnej „Błękitni” pn. „Profilaktyka poprzez sport”, zorganizowano Turniej Piłki Nożnej Kibiców pod hasłem „Można się bawić bez alkoholu”.

e) Zgodnie z porozumieniem dotyczącym wydatkowania środków Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2012 roku przeznaczonych na zajęcia pozaszkolne i pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży, dokonano zakupu pomocy naukowych, materiałów niezbędnych do realizacji programów profilaktycznych realizowanych w szkołach (np. piłki na zajęcia wychowania fizycznego, radiomagnetofon, oświetlenie sceniczne na potrzeby kółka teatralnego itd.) a także artykułów spożywczych (suchy prowiant) dla dzieci uczęszczających do świetlic szkolnych oraz świetlic opiekuńczo – wychowawczych prowadzonych przez MOPS.

AD. 2

W ramach rozwoju profesjonalnych form pomocy psychologicznej i socjoterapeutycznej dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym i innymi uzależnieniami oraz pomocy w zakresie przeciwdziałania narastającym problemom związanym z przemocą w szkole i rodzinie terapeuci z Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych udzielali na terenie Ośrodka pomocy w zakresie terapii indywidualnej i rodzinnej dotyczącej problemów wychowawczych oraz przemocy w liczbie 126 godzin.

Wyżej wymienione formy działalności odbywały się w ramach programów wymienionych w punkcie Ad. 1  c.

W ramach organizacji profesjonalnych form pomocy dzieciom mającym trudności w nauce Stowarzyszenie Trampolina realizowało zadanie pn. „Zajęcia psychoedukacyjne rozwijające umiejętności społeczne dzieci z nasilonymi trudnościami w nauce”.

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych współpracowała z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

AD. 3

W zakresie zwiększenia dostępności usług terapeutycznych dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ściśle współpracowała z Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wspierając i propagując jego działalność. W celu zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin Stowarzyszenie Gmin Powiatu Wejherowskiego Na Rzecz Wspólnego Rozwiązywania Problemów Alkoholowych „Zdrowa Rodzina – Zdrowa Gmina”, jako podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego, otrzymało dotację na realizację zadania publicznego p.n. „Zapewnienie dostępności leczenia uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia na terenie Miasta Wejherowa w roku 2012” obejmującego realizację - przez Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – bezpłatnych porad terapeutycznych w zakresie diagnozy i terapii dotyczących uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu dla mieszkańców miasta Wejherowa.

Ogółem w 2012 r. w Ośrodku zarejestrowano 227 pacjentów uzależnionych i 232 członków rodzin z problemem alkoholowym tj. współuzależnionych, osób z syndromem DDA, w tym 40 osób z problemem przemocy domowej. Wśród powyższej liczby 12 osób to młodzież z rodzin alkoholowych. Udzielono łącznie 10.612 porad terapeutycznych w formie spotkania indywidualnego z terapeutą lub udziału w grupowej sesji terapeutycznej.

Dodatkowo w celu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Stowarzyszenie Gmin Powiatu Wejherowskiego Na Rzecz Wspólnego Rozwiązywania Problemów Alkoholowych „Zdrowa Rodzina – Zdrowa Gmina”, jako podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego, otrzymało dotację na realizację zadania publicznego p.n. „Pomoc psychologiczna w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie” obejmującego realizację - przez Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – bezpłatnych porad terapeutycznych w dla osób z problematyką przemocy domowej z terenu miasta Wejherowa. W ramach zadania działał Punkt Konsultacyjny dla osób doświadczających przemocy w rodzinie. W ramach pracy Punktu zorganizowano następujące formy zadań:

- Grupę edukacyjno – terapeutyczną dla osób doświadczających przemocy w rodzinie;

- Grupowe zajęcia rozwojowe dla dzieci;

- Konsultacje i terapię indywidualną dla osób doświadczających przemocy;

- Konsultacje psychiatryczne w zależności od potrzeb.

Łączna liczba godzin pracy grupowej wynosiła 124 godz.

W ramach spotkań indywidualnych z terapeutą udzielono 271 świadczeń dla 28 osób będących ofiarami przemocy domowej z terenu Miasta Wejherowa.

Zgodnie z ustawą z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi na terenie Gminy Miasta Wejherowa działa Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W 2012 roku Komisja liczyła 13 członków. W ramach Komisji działa Zespół ds. Spraw Lecznictwa oraz Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zespół ds. Lecznictwa, który liczy 5  osób, zajmuje się osobami uzależnionymi i współuzależnionymi, które zgłoszone są do leczenia. Rozpatruje wnioski, przeprowadza rozmowy z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi motywując do podjęcia leczenia dobrowolnego oraz w uzasadnionych przypadkach kieruje sprawy do sądu.

Pomocą osobom dotkniętym problemem alkoholowym i ich rodzinom zajmował się również Punkt Konsultacyjny mieszczący się w Wejherowie przy ul. Wałowej 5a prowadzony przez Sekretarza Zespołu ds. Lecznictwa. Zadaniem Punktu Konsultacyjnego jest udzielanie informacji i kierowanie osób z problemem alkoholowym do profesjonalnych placówek zajmujących się terapią osób uzależnionych i współuzależnionych. Osoby uzależnione bądź współuzależnione kierowane są do Zespołu ds. Lecznictwa Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, który zleca przeprowadzenie badania i wydanie opinii psychologicznych i psychiatrycznych przez biegłych lekarza psychiatrę oraz psychologa sądowego. W ramach procedury poddania osoby uzależnionej obowiązkowemu leczeniu odwykowemu Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poniosła koszty postępowania sądowego (30 spraw). W ciągu roku Punkt Konsultacyjny ściśle współpracował z Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie udzielania informacji i motywowania osób zainteresowanych podjęciem leczenia. W składzie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są między innymi: psycholog – certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień, kurator sądowy, policjant, dyrektor MOPS-u.

W zakresie wspierania działalności organizacji pozarządowych oraz zakładów opieki zdrowotnej, realizujących zadania z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, poza udzielaniem dotacji, Gmina Miasta Wejherowa sfinansowała koszt wynajmu pomieszczeń użytkowych dla potrzeb Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w budynku na ulicy Kościuszki 2  w Wejherowie oraz koszt wynajmu pomieszczeń dla potrzeb świetlicy opiekuńczo - wychowawczej prowadzonej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w budynku przy ulicy Narutowicza 2.

Ponadto Urząd Miejski nieodpłatnie udostępniał w 2012 roku pomieszczenia Stowarzyszeniu Przyjaciół Rodziny - świetlica ,,Nasz Dom” przy ulicy Dworcowej 12.

AD. 4

Cel - zwrócenie uwagi na nieprawidłowości w zakresie sprzedaży alkoholu, szkolenia sprzedawców alkoholu i kontrola w tym zakresie – realizowany był w głównej mierze przez Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Członkowie Zespołu przeprowadzali wizje lokalne w punktach sprzedaży napojów alkoholowych i opiniowali wnioski o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

Zespół ds. opiniowania wniosków na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydał 96 postanowień opiniujących wnioski na wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (62 - handel detaliczny, 30 – gastronomia, 4  postanowień jednorazowych).

AD. 5

W ramach tworzenia lokalnych koalicji i systemów działań profilaktycznych zmniejszających zagrożenie problemem uzależnień zlecono przeprowadzenie badań sondażowych wśród dzieci i młodzieży szkół miasta Wejherowa w zakresie kontaktu z alkoholem, nikotyną i środkami psychoaktywnymi w celu zanalizowania specyfiki miasta Wejherowa pod względem kontaktu z wszelkiego rodzaju używkami wśród dzieci i młodzieży uczących się w miejskich szkołach.

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ściśle współpracowała z Zespołem Interdyscyplinarnym ds. Przemocy w Rodzinie, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Policją, Strażą Miejską, pedagogami szkolnymi, Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, oraz innymi organizacjami zajmującymi się pomocą dzieciom i młodzieży.